گیربکس

در این مقاله می‌خواهیم در مورد یکی از اصلی‌ترین اجزای وسیله نقلیه مطالبی را برای شما قرار دهیم. گیربکس به‌‌ عنوان یکی از اصلی‌ترین اجزاء وسیله نقلیه شناخته می شود. ارزش این وسیله به قدری زیاد می باشد که شاید بتوانیم اهمیت آن را با موتور در یک جایگاه قرار دهیم. برای اهمیت بالای گیربکس دو دلیل مهم وجود دارد: اول آنکه هر موتوری دارای دوره محدودی بوده و بیشتر از آن نمی‌تواند فعالیت کند و نکته دوم که حائز اهمیت است گشتاور معینی است که هر موتور می‌تواند با حداکثر دور خود تولید کند. گیربکس دارای مکانیسم خاصی بوده که به وسیله آن میزان معینی از دور موتور با استفاده از چرخ دنده های مختلف و سرعت‌های متفاوتی که وجود دارد به تمامی چرخ‌های وسیله نقلیه انتقال پیدا کرده و باعث حرکت آن می‌شود. این عمل قابلیت کنترل نیرو و سرعت وسیله را ایجاد می کند، گیربکس در ماشین به راننده اجازه می‌دهد که بدون بالا بردن بیش از حد دور موتور آن را در حالت دلخواه خود تنظیم و کنترل کند.

توجه: اگر نیاز به تعمیرگاه گیربکس اتوماتیک در یکی از بهترین نمایندگی گیربکس اتوماتیک دارید، میتوانید از متخصصان آندره دهقان کمک بگیرید.

گیربکس چیست؟

اگر می‌خواهید در مورد این اجزای مهم در وسیله نقلیه اطلاعات بیشتری کسب کنید با ما همراه باشید. اگر شما بخواهید به دنده سنگین و سبک بپردازید باید بدانید که تفاوت این دو در قطر و اندازه آن می باشد، قطر دنده سنگین بزرگ‌تر از دنده سبک است. دنده سنگین دارای قدرت بالا و سرعت کم می باشد و دنده سبک درست برعکس آن عمل می کند ، قدرت کمی دارد و سرعت آن بالاست. می‌بایست یک سیستم برای انتقال قدرت موتور به چرخ‌ها وجود داشته باشد که به‌‌عنوان یک بخش ضروری و مهم در وسیله نقلیه محسوب می شود. تصور ما این است که تا به اینجای مطلب درمورد گیربکس و عملکرد آن آشنا شده‌اید، حالا باید دید که چنین سیستمی چطور عمل کرده و چگونه تنظیم می شود. به‌‌عنوان مثال در یک گیربکس پنج سرعته یکی از پنج چرخ دنده به میله خروجی گیربکس قفل شده است و پس از آن نیروی حاصل از موتور با سرعت زیادی به چرخ‌ها منتقل می شود.

قبل از این‌که بخواهیم در مورد گیربکس و نحوه کار آن مطالبی را برای شما قرار دهیم برای درک بهتر موضوع بهتر است مروری بر اصول اولیه عملکرد سیستم انتقال قدرت داشته باشیم. سیستم طراحی گیربکس به گونه ای می‌باشد که به وسیله کلاچ به موتور متصل می شود، خود کلاچ یک ابزاری می باشد که امکان قطع و وصل کردن گیربکس و موتور را برعهده دارد و باعث می‌شود تا به موتور و گیربکس صدمه وارد نشود. زمان فشار دادن پدال کلاچ اتصال موتور و گیربکس برای لحظاتی قطع می شود. زمانی که خودرو در دنده بوده و موتور روشن و درحال فعالیت می‌باشد، وسیله نقلیه می‌تواند پس از طی مسافت معینی متوقف شود. زمانی که شما کلاچ را رها می کنید دوباره اتصال گیربکس و موتور فراهم شده و میله ورودی به موتور، با سرعت برابر با سرعت موتور شروع به چرخیدن می‌کند. میله و چرخ‌دنده‌ها به‌‌عنوان یک واحد کاملاً مستقل محسوب شده و مستقیماً بدون واسطه به چرخ دنده متصل می شود. زمانی که با کلاچ درگیر هستید همواره در حال چرخیدن می باشد و نیروی خود را از موتور می‌گیرد.

باید دقت کنید زمانی که چرخ درحال حرکت باشد میله نیز در حال حرکت است این نکته حائز اهمیت می باشد که چرخ دنده‌های مختلف به میله قفل نیستند و آزادانه می‌توانند حرکت کنند. گفتنی است زمانی که موتور خاموش است و خودرو نیز در حال حرکت می‌باشد میله‌هایی گیربکس درون چرخ‌دنده ها هرز می‌چرخد. نقش این کار این است که یکی از چرخ دنده‌ها به میله گیربکس قفل شود بدین ترتیب که با حرکت میله به سمت چپ یا راست دندانه های آن وارد سوراخ‌های موجود در چرخ دنده های گیربکس شده و به آن متصل می شود. وقتی خودرو وارد دنده یک شده و قطعات به هم چسبیده و قفل می شود با چرخش میله که توسط موتور رخ می دهد چرخ‌دنده های گیربکس شروع به چرخیدن می‌کند. نحوه عملکرد گیربکس به گونه‌ای می‌باشد که برای فعالیت مناسب موتور مؤثر است. تا به اینجای کار درمورد نحوه عملکرد گیربکس و انتقال آن به موتور اطلاعات لازم را کسب کرده‌اید. حالا باید ببینیم که گیربکس های واقعی در اتومبیل‌ها چگونه پنج یا شش دنده را عوض می‌کنند، عملکرد گیربکس های شش‌دنده ای دقیقاً مشابه مواردی می‌باشد که در بالا به آن اشاره کردیم. یک تفاوت وجود دارد که تعداد دنده ها بیشتر است. تعداد قطعاتی که هر یکی از این دنده ها را به میله اصلی قفل می کند نیز بیشتر خواهد بود.

گیربکس اتوماتیک و دستی

اگر بخواهیم یک دسته‌بندی مناسب از گیربکس داشته باشیم باید عنوان کنیم که گیربکس اتوماتیک و دستی وجود دارد. در ماشین‌های قدیمی بیشتر از گیربکس‌های دستی استفاده می‌شده است و تغییر دنده بر عهده راننده ماشین بوده است. در این سیستم گیربکس، برای تغییر دنده راننده باید به میزان دور موتور دقت کرده و هر زمانی که دور موتور افزایش پیدا کرده است با استفاده از پدال کلاچ و دسته دنده، دنده ماشین را تغییر دهد این شیوه کلاسیک تغییر دنده در ماشین‌های قدیمی و ماشین‌های ساخت داخل وجود دارد. مکانیسم دومی که در گیربکس وجود دارد گیربکس اتوماتیک است. این گیربکس با توجه به فناوری روز به مرور زمان جایگزین گیربکس‌های دنده‌ای شده‌اند. گیربکس‌های دنده اتوماتیک ساختمان اصلی آن‌ها مشابه گیربکس دستی می باشد ، یک تفاوت بزرگ در این بین وجود دارد که آن هم حذف کلاچ و نقش انسانی در دنده دستی در هنگام رانندگی می باشد. درحقیقت باید بگوییم وظیفه تغییر دنده برعهده راننده نمی‌باشد این کار با استفاده از یک هوش مصنوعی و یک سنسور داخلی انجام می‌شود. در این بین مغز کامپیوتری دستگاه می باشد که تصمیم می‌گیرد چه زمانی برای تعویض دنده ماشین مناسب است و در موقع تشخیص این موضوع به‌صورت خودکار به سیستم و سنسور گیربکس صادرشده و به این شکل دنده ماشین تغییر می کند.

دلایل برتری گیربکس اتومات

قطعاً باید بدانید که گیربکس های اتومات نسبت به گیربکس‌های دستی دارای برتری های زیادی هستند که شرکت‌های بزرگ دنیا سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در این بخش انجام داده‌اند. اما به راستی برتری‌ها و مزیت‌های گیربکس اتوماتیک نسبت به گیربکس‌های دستی چیست؟ شاید بتوانیم مهم‌ترین مزیت استفاده از گیربکس‌های اتومات را حذف نقش راننده در تعویض دنده عنوان کنیم. رانندگی به‌خودی‌خود یک کار پرفشار و استرس زا می باشد، هرچقدر هم که از رانندگی لذت ببرید باز هم نمی‌توانید کتمان کنید که تعویض پیاپی دنده ماشین چقدر روی اعصاب شما می‌باشد. برای راحتی راننده‌ها و آسایشی کارکردن با ماشین کمپانی‌های بزرگی مانند بنز ، پژو آئودی و غیره به فکر استفاده از گیربکس‌های اتومات افتادند این کار دارای مزیت‌های زیادی می باشد که بهره بردن از این تکنولوژی را کاملاً توجیه می کند.

به‌‌عنوان مثال خودروهایی که از گیربکس اتوماتیک استفاده می‌کنند میزان استهلاک آن‌ها تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند. این اتفاق به این دلیل رخ می دهد که وظیفه مدیریت تغییرات سرعت برعهده یک مغز متفکر داخلی می باشد که بدون اشتباهات کار را انجام می‌دهد. در این بین نقش نیروی انسانی بسیار کم‌رنگ بوده یا حتی می‌‌توان آن را در نظر نگرفت. درصورتی که هر گاه پای نیروی انسانی در میان باشد میزان خطا و استهلاک افزایش پیدا کرده و دستگاه با خرابی های زیادی همراه می شود. علت دیگری که گیربکس‌های اتوماتیک نسبت به گیربکس‌های دستی برتری دارند کاهش آمار تصادفات جاده‌ای می‌باشد. تحقیقات انجام‌شده نشان می‌دهد میزان تصادفات در خودروهایی که از گیربکس‌های اتومات استفاده می‌کنند بسیار کمتر است. شاید مهم‌ترین دلیل این اتفاق تمرکز بیشتر صاحب ماشین در زمان استفاده از خودرو می باشد. تعویض دنده گاهی باعث برهم خوردن تمرکز شده و باعث ایجاد تصادفات جاده‌ای می‌شود. گیربکس اتوماتیک این حسن را دارد که باعث افزایش تمرکز راننده در حین رانندگی می شود.

منبع: گیربکس